Phishing to rodzaj oszustwa mającego na celu uzyskanie poufnych danych użytkownika lub firmy. Celowany phishing to zaplanowany atak skierowany na konkretnych pracowników firmy w celu kradzieży danych korporacyjnych, uzyskania dostępu do wewnętrznych systemów lub zakłócenia działania infrastruktury.
Jak oszuści wprowadzają w błąd:
- Badają firmę, przeglądając sieci społecznościowe, strukturę przedsiębiorstwa i styl komunikacji.
- Fałszują e-maile od przełożonych lub współpracowników, używając sklonowanych domen. Na przykład, zamiast name@company.pl, używają name@companny.pl.
- Tworzą fałszywe konta w komunikatorach i podszywają się pod prawdziwych pracowników, wraz ze zdjęciami profilowymi.
- Wysyłają złośliwe pliki, takie jak prośby o aktualizację oprogramowania.
- Tworzą fałszywe strony logowania, aby wykraść hasła.
Sprawdź, czy potrafisz rozpoznać phishing. Odpowiedz na 10 pytań.
Pytanie 1. Pracujesz w firmie z domeną e-mailową @MOJAFIRMA.pl. Otrzymałeś wiadomość e-mail. Czy to phishing?
Od: prezes@MOJAF1RMA.PL
Do: Wszyscy
Temat: WAŻNE. PILNE. Dotyczy premii
Szanowni Państwo,
W związku z planowanym wprowadzeniem nowego systemu motywacyjnego w naszej firmie, wszyscy pracownicy muszą wypełnić ankietę pod następującym linkiem: HTTPS://ANKIETA.MOJAF1RMA.PL.
Z poważaniem, Prezes "Moja Firma"
Odpowiedź
To wiadomość phishingowa:
- Wiadomość nie zawiera konkretnych danych nadawcy i odbiorcy (np. brak imienia i nazwiska).
- Link zawiera podmienione litery – cyfra "1" zamiast litery "I" (MOJAF1RMA zamiast MOJAFIRMA).
- Link prowadzi do fałszywej strony, która może wyglądać jak prawdziwa.
Pytanie 2. Otrzymałeś taką wiadomość e-mail. Czy to phishing?
Witam,
W odpowiedzi na Twoją wycenę dostawy sprzętu AGD prosimy o wypełnienie formularza dla kontrahentów (załączony dokument: karta.pdf.exe) i przesłanie go na nasz adres e-mail w celu kontynuacji współpracy.
Z poważaniem, "Nazwa firmy"
Odpowiedź
To wiadomość phishingowa:
- Wiadomość nie zawiera nazwy konkretnej osoby ani działu firmy, tylko ogólne powitanie.
- Niebezpieczny załącznik – plik ma podwójne rozszerzenie (pdf.exe), co jest częstą metodą ukrywania złośliwego oprogramowania. Prawdziwe dokumenty zwykle nie mają rozszerzeń .exe, .scr, .bat czy .vbs.
Pytanie 3. Otrzymałeś e-mail. Czy to phishing?
Szanowni Państwo,
W związku z przygotowaniami do firmowego wydarzenia prosimy o głosowanie na miejsce spotkania. Inne firmy aktywnie rezerwują lokale, więc głosowanie musi zostać zakończone jeszcze dziś.
Link do głosowania: https://event.mycompany.som
Odpowiedź
To wiadomość phishingowa. Oszust zmienił domenę z .com na .som.
Pytanie 4. Otrzymałeś e-mail. Czy to phishing?
Od: HelpDesk@HelpDesk.pl
Temat: Pilna aktualizacja CRM
Szanowni Państwo,
Zidentyfikowaliśmy krytyczny błąd w naszym systemie CRM, który może prowadzić do utraty danych transakcyjnych. Aby zapobiec problemom, prosimy o jak najszybsze pobranie i uruchomienie oficjalnej aktualizacji systemu (załącznik: update.exe).
Pozdrawiam, Paweł Kowalski
Główny Specjalista IT
pawel@mojafirma.pl
Sp. z o.o. Moja Firma
Znajdź odpowiedź
To wiadomość phishingowa. Nadawca podszywa się pod firmę, używając fałszywej domeny @HelpDesk.pl zamiast oficjalnej @mojafirma.pl.
Pytanie 5. Którego adresu e-mail można używać do korespondencji służbowej?
- @gmail.com
- Tylko usługi korporacyjne
- Dowolne usługi, o ile znasz odbiorcę
Odpowiedź
Oddziel korespondencję osobistą od służbowej. Do wiadomości służbowych używaj wyłącznie usług korporacyjnych. Chroni to firmę przed wyciekiem poufnych informacji.
Pytanie 6. Wybierz objawy wiadomości phishingowej:
- Pilne wezwanie do wykonania zadania
- Ogólne powitanie — brak personalizacji, np. imienia lub stanowiska
- Linki z podstawionymi znakami, np. litera „O” zastąpiona cyfrą „0”
- Załącznik w formacie pliku .exe
Odpowiedź
Poprawna odpowiedź: wszystkie wymienione elementy są oznakami wiadomości phishingowej.
Pytanie 7. Czy ten adres linku jest fałszywy — https://googlediscover.com.xyz?
Odpowiedź
Tak, ten link jest prawdopodobnie fałszywy. Domena zawiera nietypowe rozszerzenie .xyz dodane po .com, co nie jest związane z oficjalnymi usługami Google. Możesz zweryfikować właściciela domeny za pomocą usług WHOIS, takich jak https://www.nic.com/whois/.
Pytanie 8. Czy ten adres linku jest fałszywy — http://205.0.112.45?
Odpowiedź
Link może wskazywać na phishing, jeśli:
- Domena to adres IP zamiast rozpoznawalnej nazwy domeny.
- Protokół to http zamiast https, co oznacza brak szyfrowania.
Pytanie 9. Otrzymałeś następującą wiadomość:
Cześć, nie udało mi się skontaktować z Twoim kierownikiem Pawłem w sprawie pilnej płatności za fakturę dotyczącą dostawy sprzętu. Proszę o niezwłoczne uregulowanie należności. W załączniku przesyłam fakturę: invoice.pdf.
Z poważaniem, Jan Nowak
jan@mycompany.com
+4812345678
Prezes LLC My Company
Jakie kroki podejmiesz w tej sytuacji?
A. Zadzwonię do swojego kierownika, Pawła, aby potwierdzić zadanie. Nie podejmę żadnych działań, dopóki nie otrzymam potwierdzenia. Jeśli to phishing, natychmiast poinformuję Dział Bezpieczeństwa.
B. Pilne zadania od kierownictwa wykonam natychmiast, a sprawdzanie wiadomości pod kątem phishingu pozostawiam obowiązkowi Działu Bezpieczeństwa.
C. Natychmiast zacznę realizować instrukcje z wiadomości, ale jednocześnie poinformuję swojego kierownika.
Odpowiedź
Poprawna odpowiedź to A. Każdy pracownik może napotkać phishing, dlatego ważne jest, aby:
- Zachować ostrożność — podejrzana pilność to częsty objaw oszustwa.
- Zweryfikować nadawcę — domenę, imię i styl wiadomości.
- Skonsultować się ze współpracownikami, jeśli coś wydaje się podejrzane.
Bezpieczeństwo zależy od każdego pracownika.
Pytanie 10. Twój znajomy przesłał Ci na służbowy laptop plik dotyczący wyprzedaży. Ty:
- Skontaktujesz się z nim, aby potwierdzić szczegóły.
- Sprawdzisz rozszerzenie pliku, upewniając się, że jest bezpieczne.
- Przeskanujesz plik programem antywirusowym, który nie wykrył zagrożeń.
- Dopiero po tych krokach otworzysz dokument.
Czy wszystko zrobiłeś poprawnie?
Znajdź odpowiedź
Poprawna odpowiedź: Nie. Chociaż nie było to oszustwo i komunikowałeś się ze znajomym, służbowy laptop zawiera dane firmowe, a nawet przypadkowe działania mogą prowadzić do wycieku danych.
Przestrzegaj tych zasad, aby uniknąć ryzyka:
- Pobieraj pliki osobiste tylko na urządzenia prywatne.
- Używaj służbowego laptopa wyłącznie do celów służbowych.
W ten sposób chronisz dane osobiste i firmowe.